Blog

Czy algorytm może odczytać nasze uczucia, czyli o "affective computing"

• 2020-10-20
• Maciej Szczerba
• Zrozumieć technologię

Na kod binarny, czyli system zapisu matematycznego, podobny do systemy dziesiętnego, którym posługujemy się na codzień, udało nam się przetłumaczyć takie odczucia zmysłowe jak: kolor, dźwięk, obraz (statyczny i wideo). Czy maszyna może odczytywać uczucia ludzkie ? 

Rosalind Picard, profesor Massachusetts Insititute of Technology (MIT), stworzyła pojęcie „affective computing” publikując w 1995 roku książkę o takim tytule. Jest to obszar nauki, który bada jak komputery mogą rozpoznawać ludzkie uczucia, tak aby usprawnić interakcję pomiędzy człowiekiem a komputerem. 

Wybitny futurolog Yuval Noah Harari podaje stwierdza w swojej książce „21 lekcji na 21 wiek”: uczucia nie są jakimś mitycznym zjawiskiem, emocje ludzkie są wynikiem procesu biochemicznego. Są zatem czymś fizycznym. Wydaje się, że w nie tak dalekiej przyszłości algorytm AI będzie zdolny analizować dane biometryczne dostarczane przez sensory rozmieszczone wewnątrz i na zewnątrz ludzkiego ciała. Taka aplikacja byłaby z czasem zdolna kategoryzować człowieka pod kątem jego profilu osobowościowego oraz rozpoznawać zmiany nastroju.

W dalszej przyszłości możemy wg Harariego prognozować aplikacje, które potrafią ocenić wpływ muzyki czy filmu na nasze emocje i podpowiadać nam np. muzykę, która jest nas w stanie uspokoić w określonej sytuacji stresowej biorąc pod uwagę, że aplikacja rozumie naszą osobowość.

Co się natomiast stanie, jeżeli z wyżej opisanej aplikacji zaczną korzystać politycy ? Czy będą w stanie tworzyć dopasowane indywidualnie do naszego profilu osobowościowego materiały wyborcze ? Co się stanie, jeżeli w kraju autorytarnym jak na przykład Chiny czy Rosja, aplikacja będzie w stanie podpowiadać autorytarnemu rządowi jakie emocje wyzwala w konkretnym obywatelu kierowana do niego propaganda, na przykład odczytując mimikę twarzy ?

Co się stanie, jeżeli technologia rozpoznawania emocji i dopasowania do nich odpowiednich treści, zostanie wykorzystana przez wielkie korporacje ? Załóżmy, że duża firma odzieżowa może manipulować w sposób naukowy emocjami swoich klientów (np. w materiałach rozprowadzanych listą mailingową) wywołuje celowo uczucie smutku, tak aby klient chciał poprawić sobie nastrój zakupami ?

Czy skończy się era wolnej woli i wolnego wyboru ?

Jak daleko technologicznie jesteśmy od takiego stanu rzeczy ?

Poniżej link do ciekawego wywiadu z Rosalind Picard

https://www.youtube.com/watch?v=kq0VO1FqE6I

Założona przez Picard firma Affectiva (www.affectiva.com) opracowała technologię, która jest w stanie zmierzyć puls człowieka wyłącznie na podstawie obrazu wideo, bez żadnego urządzenia sendorycznego. Oferowana przez Affectiva technologia Affdex pozwala na odczyt z mimiki twarzy określonych ludzkich emocji takich jak zdzwienie, radość czy koncentracja. Z oprogramowania korzysta m.in. Mars i sieć telewizyjna CBS.

Według Picard, z jednej strong jesteśmy cały czar moon ograniczeni w tym co możemy wyczytać z ludzkiej twarzy, z drugiej strony jest to o wiele więcej niż większość z nas ma świadomość. Posiłkując się jedynie zwykłą kamera w laptopie, czy smartfonie, widzimy, czy puls człowieka przyspiesza, czy oddychanie zaczyna być nieregularne, możemy zobaczyć zmiany koloru skóry, których człowiek nie jest w stanie zauważyć, natomiast kamera jest w stanie. „Cały czas aplikacja nie wie z pewnością jak tak naprawdę się czujesz, niemniej na podstawie ruchów twojego ciała, nawet minimalnych, aplikacja jest w stanie przewidzieć jak się czujesz emocjonalnie z bardzo dużym prawdopodobieństwem”.

Zresztą sprawdźcie sami- poniżej bardzo fajny link do demo jak działają produkty Affectiva:

https://demo.mr.affectiva.com/

Poniżej kilka ciekawych przykładów „affective somputing” z ostatnich lat, pozbieranych na TechCruch.

Humanyze (www.humanyze.com)- software monitorujący  interakcję pracowników i ich wpływ na siebie wzajemnie, używany m.in. przez Bank of America. Humanyze oferuje inteligentne „plakietki”, które zawierają bluetooth, mikrofon, akcelerometr pozwalające zbierać daneI: jak pracownicy poruszali się w ciągu dnia, z kim wchodzili w interakcje, jaki mieli ton głosu, czy bardziej mówili czy słuchali oraz wiele innych typów interakcji międzyludzkich w miejscu pracy. Inteligentny badge generuje około 4gb danych dziennie, które przesyłane są do aplikacji w chmurze i kategoryzowane na 40 typó danych, które mają wpływ na 6 głównych mierników jak np. zaangażowanie. Humanyze zastrzega, że pracodawca widzi dane wyłącznie zbiorcze, indywidualne dane widoczne są jedyni dla osoby, której pomiar dotyczy.

RealEyes (www.realeyes.com)- Brytyjski start-up, który przez kamerę analizuje reakcje emocjonalne człowieka na video, nawet tak krótkie jam 6 sekund. Oferuje również narzędzie analizy predykcyjnej dostarczające wskazówki co do efektywności przekazu video.

cogitocorp.com- analizuje w czasie rzeczywistym ton głosu osoby i podpowiada jak modulować głos- do zastosowania w obsłudze klienta.

EQ Radio- projekt badawczy, który rozpoznaje emocje za pomocą fal radiowych

Na TechCrucnch Disrupt w grudniu 2019 w Berlnie osobiście poznałem założycieli bardzo ciekawego start-upu retorio.com. Jest to narzędzie do video interview połączone z analityką mimiki twarzy, która pozwala rozpoznać szczerość odpowiedzi kandydatów, a co za tym idzie ich profil osobowościowy i dopasowanie do kultury organizacyjnej pod kątem „miękkim”.

Możemy jednak spojrzeć na „affective computing” z drugiej strony medalu- ucząca się aplikacja rozpoznająca ludzkie emocje może na przykład dotrzymywać towarzystwa osobie samotnej, dopasowując się emocjonalnie do jej potrzeb, tworząc idealnie dobranego awatara-kompana. Coś na kształt postaci literackiej w książce, od której nie można się oderwać

Wg Roz Picard, aplikacje takiej Apple Siri na podstawie tonu głosu mogą rozpoznawać z bardzo dużym prawdopodobieństwem prawdziwe tendencje samobójcze i odróżniać je od komunikatów samobójczych, kiedy osoba np. z depresją usiłuje zwrócić jedynie na siebie uwagę. Rozpoznawanie emocji przez AI może więc pomóc ratować życie.